Bản chất của bảo hiểm nhân thọ là sự chia sẻ về rủi ro, lấy số đông bù số ít. Đây là sự thỏa thuận và ký kết hợp đồng giữa bên mua bảo hiểm với công ty bảo hiểm nhân thọ và bên mua phải đóng khoản phí bảo hiểm định kỳ để duy trì hợp đồng bảo hiểm. Công ty bảo hiểm nhân thọ có trách nhiệm chi trả khoản tiền bồi thường nhất định khi rủi ro xảy ra hoặc đáo hạn hợp đồng. Tuy nhiên, trong thế giới phức tạp của các chính sách và điều khoản của hợp đồng bảo hiểm, luôn có những tiềm ẩn rủi ro mà nhiều người không biết đến. Những sai lầm trong quá trình tham gia bảo hiểm nhân thọ có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng.
>> Xem thêm: Ai nên tham gia bảo hiểm nhân thọ? Tại sao nên tham gia?
Rủi ro khi gặp phải đại lý mạo danh, lừa đảo
Được định nghĩa trong Điều 84, Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000: “Đại lý bảo hiểm là cá nhân, tổ chức được doanh nghiệp bảo hiểm uỷ quyền trên cơ sở hợp đồng đại lý bảo hiểm theo quy định của luật này và các quy định khấc của pháp luật có liên quan”. Theo đó, mọi người có thể hiểu đại lý đóng một vai trò rất quan trọng trong mô hình kinh doanh bảo hiểm, là cầu nối trực tiếp giữa một doanh nghiệp bảo hiểm với khách hàng tiềm năng.
Rủi ro khi gặp phải đại lý mạo danh, lừa đảo trong quá trình tham gia bảo hiểm nhân thọ là một vấn đề rất nghiêm trọng nhưng người dân rất thường xuyên gặp phải. Đây là những cá nhân, tổ chức mạo danh địa lý bảo hiểm nhưng không có giấy phép hoạt động. Những đối tượng này dùng tên và các nhãn hiệu của các công ty bảo hiểm uy tín để lừa khách hàng, một khi khách hàng ký kết và chuyển tiền mặt, họ sẽ biết mất mà không để lại dấu vết. Tình trạng này này làm ảnh hưởng quyền lợi của khách hàng nghiêm trọng, bị mất tiền nhưng không nhận lại các quyền lợi mong muốn. Nó cũng khiến nhiều người tham gia bảo hiểm thiếu niềm tin vào sản phẩm và có cái nhìn không thiện với bảo hiểm nhân thọ về sau.
- Để tránh rủi ro bị các đối tượng mạo danh đại lý bảo hiểm lừa, chúng ta cần lưu ý những điểm sau:
- Tìm hiểu kỹ thông tin về đại lý bảo hiểm mà mọi người đang làm việc
- Yêu cầu đại lý bảo hiểm xuất trình giấy tờ trước khi ký kết hợp đồng bảo hiểm
- Kiểm tra mã số đại lý và Chứng chỉ bảo hiểm do Bộ tài chính cấp phát. Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp công ty bảo hiểm để kiểm tra mã số này.
- Kiểm chứng tính hợp lệ của ấn chỉ thu tiền mà đại lý sử dụng để thu tiền từ người tham gia bảo hiểm.
Rủi ro mua sản phẩm bảo hiểm không phù hợp với nhu cầu
Không phải sản phẩm bảo hiểm nhân thọ nào cũng tích hợp yếu tổ bảo vệ, tích luỹ và đầu tư. Do đó, người tham gia bảo hiểm cần xác định rõ nhu cầu của mình và thông tin quyền lợi của sản phẩm bảo hiểm sẽ tham gia để nhận được quyền lợi như mong muốn và tránh các rủi ro không cần thiết. Vì nếu khách hàng mua sản phẩm bảo hiểm không phù hợp với nhu cầu và tình huống cụ thể, công ty bảo hiểm có thể từ chối thanh toán số tiền bồi thường trong trường hợp sự kiện bảo hiểm xảy đến hoặc phải trả phí quá cao với những quyền lợi người mua không cần thiết.
Do đó, người tham gia bảo hiểm cần hiểu rõ các loại bảo hiểm mà mình muốn tham gia. Có thể kể đến các loại:
- Bảo hiểm bảo vệ: Đây là loại bảo hiểm góp phần bảo vệ toàn diện cho người tham gia bảo hiểm trước những rủi ro tiềm ẩn có thể dẫn đến những chuyện không may. Loại này còn thực hiện chi trả, hỗ trợ tài chính để chăm sóc sức khoẻ, giúp người tham gia tiếp cận những phương thức chữa bệnh tiên tiến, hiện đại.
- Bảo hiểm liên kết đầu tư: Là loại sản phẩm có quyền lợi được tách bạch rõ ràng giữa phần bảo hiểm rủi ro và phần đầu tư. Do đó, người tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư vừa được bảo vệ tài chính trước các rủi ro có thể gặp phải, vừa có cơ hội tích luỹ, gia tăng tài sản qua các sản phẩm đầu tư trong quỹ liên kết.
- Bảo hiểm tích luỹ: Đây là dòng sản phẩm bảo hiểm có tham gia chia lãi, mức phí đóng được tập trung vào một quỹ. Có thể xem đây là một nguồn tài chính dự phòng trong tương lai cho người tham gia bảo hiểm tích luỹ.
- Bảo hiểm hưu trí: Đây là loại bảo hiểm được cung cấp để bảo vệ quyền lợi của người lao động khi đến tuổi về hưu. Dòng sản phẩm bảo hiểm hưu trí của các công ty bảo hiểm nhân thọ khác với bảo hiểm nhân thọ mà người lao động tham gia trong quá trình làm việc.
- Bảo hiểm giáo dục: Là dòng sản phẩm được thiết kế dành cho những người có con nhỏ. Sản phẩm này đáp ứng các nhu cầu tích luỹ cũng như tạo điểm tựa vững chắc cho tương lai con trẻ khi chúng trưởng thành.
Mua bảo hiểm có mức phí quá cao so với khả năng tài chính của bản thân
Tâm lý khách hàng luôn mong muốn có được sự tối ưu tối đa về quyền lợi trong một hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên, đi kèm với quyền lợi được tối ưu thì mức phí bảo hiểm sẽ tăng cao hơn. Điều này có thể vượt quá khả năng tài chính của khách hàng, vô tình gây nên áp lực tài chính cho bản thân và gia đình bởi khoản phí định kỳ phải đóng quá cao.
Rất nhiều trường hợp như thế này xảy ra. Khách hàng không lên kế hoạch cẩn thận về ngân sách cá nhân và cách chi tiêu trong cuộc sống thường nhật. Nhưng lại tham gia một chính sách bảo hiểm với mức phí đóng hàng tháng cao, mà sản phẩm bảo hiểm này lại chứa nhiều tính năng mà người mua không thực sự cần thiết, điều này sẽ khiến người tham gia bảo hiểm bị áp lực về mặt tài chính không đáng có.
Chính vì thế, việc chọn sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phù hợp với khả năng tài chính của bản thân là điều ưu tiên cân nhắc khi tham gia bảo hiểm nhân thọ. Với mức phí khoảng 10 – 15%, khách hàng vừa có thể đảm bảo cuộc sống thường nhật, vừa có thể duy trì đóng phí bảo hiểm định kỳ. Ngoài ra, khách hàng còn có thể chia nhỏ số tiền để đóng theo tháng hoặc theo quý, điều này làm giảm áp lực tài chính cho người tham gia bảo hiểm. Việc chọn kênh thanh toán phù hợp cũng giúp người mua bảo hiểm tiết kiệm được thời gian và công sức. Hiện nay có khá nhiều hình thức để khách hàng có thể thanh toán phí bảo hiểm, các kênh thanh toán online đang rất được ưa chuộng. Khách hàng có thể dễ dàng thanh toán qua các ứng dụng ngân hàng, ví điện tử ngay tại nhà mà không phải mất thời gian, công sức đi ra ngoài.
Không nhận được tiền bảo hiểm do khai báo thông tin không chính xác, sai sự thật
Theo Khoản 2, Điều 19 của Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000: “Doanh nghiệp bảo hiểm có quyền đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng bảo hiểm nếu trong quá trình thực hiện hợp đồng doanh nghiệp bảo hiểm phát hiện ra Bên mua bảo hiểm hoặc Người được bảo hiểm cố ý cung cấp thông tin sai sự thật nhằm giao kết hợp đồng bảo hiểm để được trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường”. Theo đó, công ty bảo hiểm có quyền từ chối giải quyết quyền lợi cho khách hàng trong trường hợp người tham gia bảo hiểm cố ý cung cấp thông tin sai sự thật. Đây cũng là một trong các lý do khiến nhiều người hiểu sai về bảo hiểm nhân thọ.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm cố ý cung cấp sai thông tin, có thể dẫn đến các hậu quả sau:
- Công ty bảo hiểm nhân thọ từ chối thanh toán, bồi thường: Nếu khách hàng cố ý cung cấp sai thông tin trong quá trình tham gia hoặc gian lận trong đơn đăng ký bảo hiểm, công ty bảo hiểm được quyền từ chối thanh toán, bồi thường khi xảy ra sự cố hoặc sự kiện bảo hiểm mà người mua bảo hiểm đã đăng ký trước đó.
- Mất lòng tin và độ uy tín cá nhân: Khi khách hàng bị phát hiện gian lận trong việc đăng ký bảo hiểm nhân thọ có thể làm ảnh hưởng đến lòng tin và uy tín cá nhân của khách hàng khi tham gia bảo hiểm nhân thọ. Do đó, khách hàng có thể sẽ gặp kho khăn khi tham gia bảo hiểm nhân thọ hoặc giao dịch tài chính khác trong tương lai.
- Hậu quả pháp lý: Việc cố tình cung cấp thông tin sai sự thật trong đơn đăng ký bảo hiểm có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng cho cá nhân người tham gia bảo hiểm. Điều này rất có thể sẽ bao gồm việc khách hàng bị mất quyền lợi bảo hiểm và đối mặt với các hành động pháp lý từ công ty bảo hiểm nhân thọ hoặc bị kết án vì gian lận bảo hiểm.
Để có thể tránh được rủi ro này, người tham gia bảo hiểm hãy luôn cung cấp thông tin chính xác, đúng sự thật khi đăng ký bảo hiểm nhân thọ. Nếu có sự thay đổi nào về tình hình cá nhân hoặc tài chính bản thân, gia đình sau khi mua bảo hiểm, hay cập nhật với công ty bảo hiểm để được điều chỉnh hợp đồng cho đúng thông tin thực tại. Việc này đảm bảo rằng khách hàng sẽ nhận được bảo hiểm mà họ đã trả phí, còn có thể đảm bảo được tính trung thực và uy tín của khách hàng trong quá trình giao dịch bảo hiểm.
Khách hàng gặp phải những rủi ro không nằm trong phạm vi bảo vệ của hợp đồng bảo hiểm
Không phải rủi ro nào khách hàng gặp phải cũng nằm trong phạm vi bảo vệ của bảo hiểm nhân thọ. Song song với quyền lợi được rút tiền trước hạn, chăm sóc sức khoẻ,.. Bảo hiểm nhân thọ chỉ chi trả quyền lợi với khách hàng trước những sự cố xảy ra ngoài ý muốn gây thiệt hại, mất mát về thân thể, ảnh hưởng đến tính mạng trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực. Một vài trường hợp không được bảo vệ bởi bảo hiểm nhân thọ đã được quy định trong Luật kinh doanh bảo hiểm như:
- Tử vong do sử dụng ma tuý, chất kích thích, chất gây nghiện, chất có cồn,..
- Rủi ro xảy đến do người tham gia bảo hiểm vi phạm pháp luật: Hoạt động trộm cắp, đánh nhau, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng hoặc các hoạt động vi phạm pháp luật khác.
- Người được bảo hiểm tham gia những hoạt động hàng không (trừ tư cách là khách hàng), các hoạt động thể thao, giải trí nguy hiểm: nhảy dù, nhào lộn trên không, đấm bốc, săn bắn, đua xe,..
- Sự kiện bảo hiểm xảy đến do hành vi cố ý: Người được bảo hiểm tự gây thương tích cho chính mình, tự tạo tai nạn để trục lợi từ bảo hiểm.
- Người được bảo hiểm tử vong do động đất, sóng thần, phản ứng hạt nhân, nhiễm phóng xạ, vũ khí sinh học, vũ khí hoá học, khủng bố, chiến tranh, nội chiến,..
Hãy nên là khách hàng thông minh khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, từ đó có thể tối ưu được tất cả các quyền lợi được nhân từ bảo hiểm nhân thọ và có cái nhìn đúng đắn về sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.
Rủi ro khi người tham gia rút tiền bảo hiểm quá sớm
Về bản chất, bảo hiểm nhân thọ là một giải pháp tài chính vững vàng, đòi hỏi sự cam kết lâu dài từ người tham gia, qua quá trình đóng phí đều đặn và duy trì đến khi đáo hạn hợp đồng bảo hiểm. Chính vì thế, khi khách hàng rút tiền bảo hiểm trước thời hạn, quyền lợi bảo hiểm của người tham gia ít nhiều cũng bị ảnh hưởng. Cụ thể:
- Nếu rút tiền bảo hiểm trong hai năm đầu tiên: Người tham gia không được hoàn trả lại phí bảo hiểm đã đóng trước đó.
- Nếu rút tiền bảo hiểm sau hai năm tham gia đến trước thời hạn đáo hạn hợp đồng: Khách hàng có thể nhận được khoản tiền nhất định, nhưng sẽ thấp hơn so với khoản tiền đã đóng trước đó. Khoản tiền này gọi là giá trị hoàn lại của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
Nguyên nhân của việc này là để hợp đồng bảo hiểm đạt được hiệu lực và có thể duy trì quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. Công ty bảo hiểm cũng phải chi trả nhiều khoản phí vận hành liên quan như: chi phí quản lý hợp đồng, chi phí bảo hiểm rủi ro, chi phí ban đầu, chi phí quản lý quỹ, chi phí huỷ bỏ hợp đồng,…
Luật kinh doanh bảo hiểm cũng có quy định, kể từ năm thứ 10 trở đi, giá trị hoàn lại (là số tiền khách hàng có thể nhận được khi đến một thời điểm nhất định được quy định trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ mà khách hàng đơn phương chấm dứt hợp đồng) của hợp đồng bảo hiểm mới tương đương với số tiền phí mà khách hàng đã đóng. Vậy nên, nếu khách hàng rút tiền bảo hiểm nhân thọ trước kỳ hạn thì giá trị hoàn lại có thể sẽ không như kỳ vọng.
