Trong đời sống hiện nay, cụm từ “Bảo hiểm nhân thọ” không còn quá xa lạ với mọi người, nhưng không phải ai cũng biết “Bảo hiểm nhân thọ” là gì. Tại Việt Nam một số người muốn tham gia loại hình này nhưng còn định kiến về “Bảo hiểm nhân thọ” cũng như chưa thực sự hiểu bảo hiểm nhân thọ là gì, nó mang ý nghĩa, lợi ích gì trong xã hội, có các loại hình bảo hiểm nhân thọ nào và ai nên tham gia bảo hiểm nhân thọ? Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quan hơn về bảo hiểm nhân thọ.
Bảo hiểm nhân thọ là gì?
Đinh nghĩa về bảo hiểm nhân thọ được trích dẫn từ khoản 13 điều 4 Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2022 có nội dung như sau: “Bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm của công ty bảo hiểm nhân thọ nhằm bảo bảo vệ tài chính cho người mua trước rủi ro về sức khỏe, thân thể và tính mạng”.
Công ty bảo hiểm nhân thọ và bên mua bảo hiểm nhân thọ được ràng buộc bằng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Theo đó, bên mua bảo hiểm sẽ đóng phí bảo hiểm, khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, công ty bảo hiểm có trách nhiệm phải trả tiền bảo hiểm cho người được thụ hưởng hoặc hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm.
Các bên trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là sự thoả thuận giữa bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm nhân thọ
Các bên có liên quan trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ:
- Công ty bảo hiểm nhân thọ
- Bên mua bảo hiểm nhân thọ
- Người được bảo hiểm
- Người thụ hưởng
Mối quan hệ cần có giữa người mua bảo hiểm và người được bảo hiểm:
- Bản thân
- Cha mẹ – con cái
- Ông bà – cháu
- Anh chị – em
- Công ty – nhân viên
- Quan hệ tín dụng
Để hợp đồng bảo hiểm được duy trì và được hưởng đầy đủ các quyền lợi bảo hiểm, bên mua cần đóng phí bảo hiểm theo quy định trong hợp đồng bảo hiểm. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, mà sự kiện đó đã được quy định trong “ Quy tắc và điều khoản” của bộ hợp đồng bảo hiểm, thì công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả quyền lợi bảo hiểm cho người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng theo đúng điều kiện trong hợp đồng.
Một vấn đề nữa mà chúng ta cần quan tâm, đó là thời hạn hợp đồng bảo hiểm đáo hạn. Công ty bảo hiểm sẽ chi trả quyền lợi đáo hạn cho người mua bảo hiểm khi đến thời điểm đáo hạn hợp đồng. Quyền lợi này được hình thành từ khoản phí bảo hiểm đã đóng, cộng với các khoản lãi suất, các khoản thưởng được tích lũy trong suốt thời hạn hợp đồng. Tuy nhiên, quyền lợi đáo hạn còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, như lãi suất đầu tư, việc đóng phí đều đặn và đầy đủ của người mua bảo hiểm,…Cũng có một số loại hình bảo hiểm sẽ không có quyền lợi đáo hạn, như bảo hiểm tử kỳ hoặc các sản phẩm không có yếu tố tiết kiệm, đầu tư.
Những ý nghĩa quan trọng của bảo hiểm nhân thọ
Việc hiểu đúng ý nghĩa của bảo hiểm nhân thọ, giúp chúng ta ra quyết định phù hợp nhất với nhu cầu và hoàn cảnh. Các ý nghĩa quan trọng của bảo hiểm nhân thọ có thể kể đến:
- Bảo vệ tài chính bền vững: Việc tham gia bảo hiểm nhân thọ là giải pháp giúp chúng ta có thể duy trì sự ổn định tài chính trước những biến cố bất ngờ có thể xảy ra trong tương lai làm tình hình tài chính của bản thân và gia đình không ổn định. Vì thế, người mua bảo hiểm có thể thay thế kịp thời nguồn thu nhập đã tổn thất để ổn định cuộc sống, đồng hành với bạn những lúc tình hình kinh tế khó khăn nhất.
- Tích lũy cho mục tiêu tương lai: Việc tham gia bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm đầy đủ giúp bạn có quyền lợi đáo hạn của bảo hiểm. Quyền lợi này có thể đảm bảo cho bạn một khoản tích lũy an toàn trong tương lai, để đảm bảo sự sẵn sàng tài chính cho các cột mốc quan trọng của bản thân.
- Góp phần phát triển nền kinh tế ổn định: Các công ty bảo hiểm nhân thọ góp phần tạo công ăn việc làm ổn định cho người lao động, đảm bảo an sinh xã hội. Bảo hiểm nhân thọ chi trả những rủi ro xảy đến, hỗ trợ các nhân chu toàn về tài chính, sức khoẻ, góp phần làm giảm thiểu tổn thất cho xã hội. Các công ty bảo hiểm có thể huy động được nguồn vốn nhàn rỗi, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư dài hạn các sản phẩm tài chính, đóng góp cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
- Là giải pháp tiết kiệm và đầu tư: Đối với các sản phẩm liên kết đầu tư, ý nghĩa của bảo hiểm nhân thọ còn là cơ hội gia tăng tài sản một cách an toàn. Người tham gia không chỉ hưởng lợi về mặt bảo vệ mà còn được lựa chọn giải pháp đầu tư phù hợp với mục tiêu tài chính của bản thân.
Các loại hình bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam
Các loại hình bảo hiểm nhân thọ phổ biến tại Việt Nam có thể kể đến:
- Bảo hiểm trọn đời: Có hiệu lực từ lúc ký kết đến khi người bảo hiểm tử vong ở bất kỳ thời điểm nào. Thời điểm tử vong chính là sự kiện bảo hiểm trong trường hợp này, công ty bảo hiểm sẽ phải chi trả số tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng như đã thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Đây là một loại hình bảo hiểm có từ lâu và khá phổ biến ở thời điểm hiện tại.
- Bảo hiểm tử kỳ: Loại hình bảo hiểm này sẽ có hiệu lực trong một thời gian nhất định. Có thể là 5, 10, 15 năm,..hoặc độ tuổi tuổi nhất định 60, 70, 75 tuổi,.. Nếu như người được bảo hiểm qua đời trước khi kết thúc thời hạn hợp đồng thì công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả số tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng theo đúng hợp đồng bảo hiểm.
- Bảo hiểm sinh kỳ: Cũng giống như bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm sinh kỳ có hiệu lực trong một khoảng thời gian nhất định 5, 10, 15 năm,…hoặc một độ tuổi nhất định 60, 70, 75 tuổi,…Nhưng bảo hiểm sinh kỳ khác tử kỳ ở điều kiện được hưởng bảo hiểm. Cụ thể, nếu người được bảo hiểm còn sống ở thời điểm đáo hạn hợp đồng, thì công ty bảo hiểm sẽ chi trả số tiền bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm. Như vậy, nếu người được bảo hiểm qua đời trước thời hạn bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ không chi trả gì cho người thụ hưởng.
- Bảo hiểm hỗn hợp: Đây là loại hình bảo hiểm kết hợp giữa bảo hiểm sinh kỳ và bảo hiểm tử kỳ. Loại hình này cũng cần xác định thời hạn bảo hiểm. Đến thời điểm đáo hạn hợp đồng bảo hiểm, số tiền bảo hiểm sẽ được chi trả cho người thụ hưởng nếu người được bảo hiểm qua đời, hoặc trả cho bên mua bảo hiểm nếu người được bảo hiểm còn sống.
- Bảo hiểm trả tiền định kỳ (Bảo hiểm niên kim): Loại hình này hiện chưa phổ biến ở thị trường Việt Nam, tuy nhiên cũng cần phải xác định thời hạn bảo hiểm. Đến thời điểm này, công ty bảo hiểm sẽ chi trả một số tiền định kỳ cho người được bảo hiểm nếu còn sống, hoặc người thụ hưởng nếu người được bảo hiểm đã mất. Việc chi trả định kỳ sẽ tiếp diễn đến khi người thụ hưởng mất. Đối với loại hình này thì việc xác định người thụ hưởng rất quan trọng. Nếu không có người thụ hưởng và người tham gia bảo hiểm mất trước thời hạn, thì số tiền bảo hiểm sẽ được quy về 1 tổ chức tài chính nào đó và người thân của chúng ta sẽ không được hưởng lợi gì từ công ty bảo hiểm.
- Bảo hiểm liên kết đầu tư: Loại hình bảo hiểm này giúp chúng ta thỏa mãn 2 mục đích: Bảo vệ tài chính trước các rủi ro và tiết kiệm, đầu tư tài chính. Khi tham gia loại hình bảo hiểm này, công ty bảo hiểm sẽ trừ đi các khoản phí bảo hiểm, phí quản lý, số tiền còn lại sẽ được mua các sản phẩm đầu tư trong quỹ (quỹ liên kết chung hoặc quỹ liên kết đơn vị). Loại hình bảo hiểm liên kết đầu tư được chia thành 2 loại là Liên kết chung và Liên kết đơn vị. Liên kết chung là bảo hiểm nghiên về tích luỹ, an toàn với lãi suất cam kết. Liên kết đơn vị có tỉ lệ sinh lời cao hơn nhưng rủi ro cũng lớn hơn.
- Bảo hiểm hưu trí: Loại hình này nhằm cung cấp thu nhập bổ sung cho người được bảo hiểm khi hết tuổi lao động do công ty bảo hiểm nhân thọ thực hiện. Bảo hiểm hưu trí bao gồm bảo hiểm hưu trí cho cá nhân và bảo hiểm hưu trí cho nhóm người lao động (bảo hiểm hưu trí nhóm). Quyền lợi của loại hình bảo hiểm này thường được hiểu nhầm là chế độ hưu trí của bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, hai loại hình này là khác nhau. Bảo hiểm xã hội là loại hình do chính phủ thực hiện còn bảo hiểm hưu trí là một loại hình bảo hiểm thương mại.
